Είναι γνωστό ότι τα ελληνικά είναι δύστροπη γλώσσα. Κλίσεις, φωνές, πτώσεις, απομεινάρια δυϊκού αριθμού, μια συνθετική γλώσσα με στρώματα επί στρωμάτων παλιότερων μορφών.

Εν ολίγοις, μια γλώσσα που δεν μοιάζει καθόλου με τα Αγγλικά, τη μόνη γλώσσα που επιτρέπεται να γνωρίζει όποιος θέλει να είναι στην κατηγορία young, hip, trendy, anti-konformisths και άλλα τινά.

Πολύ (ω πόσο πολύ) θα ήθελα να ανοίξω τις πύλες της κολάσεως και να εκφράσω ακριβώς τι με ενοχλεί με τα greeklish (sic), το ελληνικό TXTSPK και άλλες ομορφιές.

Αυτό το άρθρο όμως είναι για εκείνους που αποφάσισαν (εύγε τέκνα μου) να γράφουν ελληνικά σε Η/Υ και δυσκολεύονται να βρουν κάποιους συγκεκριμένους χαρακτήρες, με ευτράπελα αποτελέσματα¹. Διαβάστε παρακάτω και θα δείτε πώς να γράψετε συγκεκριμένα δύσκολα πράγματα σε τέσσερεις ευρείες κατηγορίες υπολογιστών και λειτουργικών συστημάτων.

Είστε χρήστης Windows;

Λυπάμαι, ειλικρινά. Χρησιμοποιείτε το λειτουργικό σύστημα που κατακρεουργεί τα ελληνικά με τον χειρότερο τρόπο. Αλλά υπάρχει ελπίδα! Αφού είδα κι αποείδα με άνω τελείες, ειδικά πλήκτρα και άλλα φρικιαστικά, έγραψα ένα δικό μου ελληνικό πληκτρολόγιο για να σας βοηθήσει λιγάκι. Θα το βρείτε εδώ στην τρίτη του έκδοση (που επιτέλους δουλεύει σωστά σε όλα τα Windows που το δοκίμασα).

Πίνακας

Για τους βιαστικούς, αυτός ο πίνακας δείχνει τον πιο απλό τρόπο για να πληκτρολογήσετε τους χαρακτήρες που περιγράφει το άρθρο.

Πώς Πιέζω Σύνθετους Συνδυασμούς Πλήκτρων;

Αυτό είναι κάπως στοιχειώδες, μπορείτε να το προσπεράσετε.

Κατά συνθήκη, γράφουμε συνδυασμούς πλήκτρων κάπως έτσι: Shift + 1. Δοκιμάστε το: κρατώντας το πρώτο πλήκτρο (Shift) πατημένο, πιέστε το δεύτερο (βγάζει !). Πιέστε το τελευταίο πλήκτρο πρόσκαιρα, αλλιώς θα πάρετε κάτι σαν !!!!1111 και θα εμφανιστούν παρδαλά κατσίκια με κωμικές διαθέσεις.

Ακολουθίες πλήκτρων γράφονται χωρίς το συνδετικό +: η ακολουθία 9 Shift + 1βγάζει 9!

Περίπλοκοι συνδυασμοί γράφονται έτσι: Ctrl + Shift + Esc. Κρατώντας πατημένα όλα τα πλήκτρα πλην του τελευταίου, πιέζετε το τελευταίο και τα ελευθερώνετε όλα. Στα Windows, ο συγκεκριμένος συνδυασμός ανοίγει τον Task Manager.

Δύστροπα Πλήκτρα

Shift: υπάρχουν δύο τέτοια πλήκτρα, και κάνουν το ίδιο πράγμα. Βρίσκονται στη σειρά που θα βρείτε και το Ζ και το Μ. Σε πολλά πληκτρολόγια το Shift εμφανίζεται ως το περίγραμμα ενός βέλους που δείχνει προς τα πάνω.

Alt: υπάρχει ένα τέτοιο πλήκτρο, αριστερά από το πλήκτρο διαστήματος (space bar, στην κάτω σειρά του πληκτρολογίου).

AltGr: υπάρχει ένα τέτοιο πλήκτο, δεξιά από το πλήκτρο διαστήματος (space bar, στην κάτω σειρά του πληκτρολογίου). Σε μερικά πληκτρολόγια και διατάξεις εμφανίζεται ως ένα δεύτερο «Alt». Στα πληκτρολόγια της Apple θα το βρείτε ως ⌥. Η Apple το λέει «Option», αλλά στα πιο πολλά της πληκτρολόγια θα βρείτε και τη λέξη «alt» στο ίδιο πλήκτρο.

Ctrl, υπάρχουν δύο τέτοια. Στο πληκτρολόγιο του PC βρίσκονται στην κάτω σειρά. Σε πληκτρολόγια Unix, υπάρχει ένα, ακριβώς αριστερά του A. Σε μερικά πληκτρολόγια λέγονται Control.

Αλλαγή Μεταξύ Λατινικών-Ελληνικών

Θα έχετε προσέξει ότι το πληκτρολόγιό σας δεν έχει χωριστά πλήκτρα για ελληνική και ξενόγλωσση πληκτρολόγηση. Αυτό γίνεται για λόγους ευελιξίας (το ίδιο πληκτρολόγιο μπορεί να γράψει αγγλικά, γερμανικά, ελληνικά, κυριλλικά και με λίγη επιπλέον προσπάθεια, ιαπωνικά) και για να μην έχουμε πληκτρολόγια ικανά να εμπνεύσουν τον Johann Sebastian Bach.

Το λειτουργικό σύστημα, λοιπόν, ερμηνεύει κάθε πλήκτρο ανάλογα με τις προτιμήσεις μας: το ίδιο πλήκτρο που βγάζει S βγάζει και Σ. Ένας συνδυασμός πλήκτρων αλλάζει μεταξύ των διαφόρων ερμηνειών του πληκτρολογίου. Στην Ελλάδα συνήθως έχουμε «αγγλικό» (λατινικό QWERTY πληκτρολόγιο σε διάταξη ΗΠΑ) και ελληνικό πληκτρολόγιο.

Οι Η/Υ συνήθως ξεκινάνε με λατινικό πληκτρολόγιο³. Για να το αλλάξετε σε ελληνικό (και τούμπαλιν) χρησιμοποιείτε ένα συνδυασμό πλήκτρων.

Όλες οι οδηγίες αυτού του άρθρου ισχύουν όταν ο Η/Υ ερμηνεύει ελληνικό πληκτρολόγιο. Σε λατινικό, οι περισσότεροι απ' αυτούς τους συνδυασμούς δεν λειτουργούν.

Windows

Συνήθως Alt + Shift, αλλά μπορεί να αλλάξει ή να είναι απενεργοποιημένο.

Κάτω δεξιά στην οθόνη σας θα δείτε ένα ορθογώνιο με την ένδειξη «EN». Αυτό είναι το ISO 639-1 όνομα της γλώσσας⁴. Σας δίνει την ένδειξη του ενεργού πληκτρολογίου.

Πιέζοντας το δεξί κουμπί του ποντικιού μπορείτε να δείτε τις ρυθμίσεις και να προσθαφαιρέσετε μεθόδους πληκτρολόγησης και να αλλάξετε τους συνδυασμούς πλήκτρων που αλλάζουν πληκτρολόγιο.

Mac

Στο MacOS, το πληκτρολόγιο αλλάζει με ⌥ + Space.

Θα πρέπει να δείτε την ελληνική σημαία πάνω δεξιά στην οθόνη, εκεί που εμφανίζεται η ώρα και διάφορα άλλα εικονίδια.

Linux, BSD και Unix

Αυτό εξαρτάται από το desktop environment που χρησιμοποιείτε. Μεταξύ νέων χρηστών, τα πιο συνηθισμένα είναι KDE και GNOME. Το Unity του Ubuntu είναι βασισμένο στο GNOME.

Στο KDE, ο κατά συνθήκη συνδυασμός είναι Alt + Shift + K, αλλά είναι επιεικώς απαράδεκτος. Μπορείτε να τον αλλάξετε από το Control Centre (KDE 3) ή τα System Settings (KDE 4).

Αν έχετε GNOME, ακολουθήστε αυτές τις εξαιρετικές οδηγίες για να ρυθμίσετε το πλήκτρο αλλαγής πληκτρολογίου, αν δεν το ξέρετε ήδη.

Ερωτηματικό

Το ελληνικό ερωτηματικό εμφανίζεται κάπως έτσι: ;

Το λατινικό ερωτηματικό, ? δεν χρησιμοποιείται στα ελληνικά, παρά μόνο απ'όσους δεν ξέρουν πώς να γράψουν το ελληνικό. Αν κάποιος ημιμαθής σας είπε ότι το ? είναι το ελληνικό ερωτηματικό, μόλις ανακαλύψατε την αλήθεια εκείνου του ρητού για την ημιμάθεια και την αμάθεια.

Στο ελληνικό πληκτρολόγιο, το πλήκτρο δεξιά από το L γίνεται το πλήκτρο τόνου/διαλυτικού, και το πλήκτρο διπλής τελείας/ελληνικού ερωτηματικού μεταφέρεται στο Q, που δεν χρησιμοποιείται στα ελληνικά από τότε που καταργήθηκε το κόππα. Οπότε:

Ελληνικό ερωτηματικό: Q.

Διπλή Τελεία

Διπλή τελεία τη λένε την άμοιρη, όχι «άνω και κάτω τελεία». Διαβάστε παραπάνω για τις λεπτομέρειες. Αν απλά θέλετε να την πληκτρολογήσετε, πιέζετε Shift + Q ανεξαρτήτως λειτουργικού συστήματος.

Άνω Τελεία

Αν το ελληνικό ερωτηματικό είναι δύσμοιρο, η άνω τελεία είναι σχεδόν χαμένη. Δεκάδες συνταγές κυκλοφορούν για να τη μαγειρέψει κανείς, και συνήθως το αποτέλεσμα είναι κάποιος άλλος χαρακτήρας που δεν είναι η άνω τελεία, απλά μοιάζει.

Το Πρότυπο Unicode λέει ότι η άνω τελεία είναι ο χαρακτήρας με κωδικό U+0387 GREEK ANO TELEIA, αλλά η εμφάνιση είναι αρκετά παραπλήσια με αυτή του U+00B7 MIDDLE DOT.

Windows

Στα Windows υπάρχουν αρκετές συνταγές, και όλες εξαρτώνται από την έκδοση Windows που έχετε αλλά και από το πώς εγκαταστάθηκε, τι συστήματα κωδικοποίησης επιλέχθηκαν κατά την εγκατάσταση, και άλλα τέτοια σημεία και τέρατα. Δοκιμάστε όλα τα παρακάτω με τη σειρά που τα προτείνω και δείτε ποιο δουλεύει!

1. Πληκτρολογήστε τον αριθμό 0387 (ο αριθμός θα εμφανιστεί κανονικά) και αμέσως μετά πιέστε Alt+X. Ο αριθμός θα αντικατασταθεί από τον Unicode χαρακτήρα U+0387 GREEK ANO TELEIA που (έκπληξη!) είναι η άνω τελεία. Αυτή η μέθοδος μπορεί να εισάγει οποιονδήποτε χαρακτήρα Unicode, αλλά δεν δουλεύει παντού στα Windows: παραδείγματος χάριν, δουλεύει στο Microsoft Office και στο Wordpad αλλά όχι στο Notepad. Δοκιμάστε το και δείτε!

2. Αν έχετε το βελτιωμένο ελληνικό πληκτρολόγιο για Windows, η άνω τελεία βρίσκεται σε αρκετές θέσεις (αποτέλεσμα ανάγκης για συμβατότητα και απωθημένων — με το ζόρι κρατήθηκα και δεν την έβαλα σε 30 διαφορετικά πλήκτρα) AltGr+Q (θέση συμβατή με Mac/Linux), στο AltGr+. (λογική θέση), στο AltGr+' (για καλό και για κακό).

3. Κρατήστε πατημένο το Alt, πληκτρολογήστε 0903 στο αριθμητικό πληκτρολόγιο (την ομάδα στα δεξιά του πληκτρολογίου, όχι τη σειρά πάνω από το αλφαβητικό πληκτρολόγιο), και ελευθερώστε το Alt. Αυτός ο συνδυασμός τυπώνει τον Unicode χαρακτήρα «U+0387 GREEK ANO TELEIA»⁵. Μην ακολουθήσετε παρόμοιες συνταγές με διαφορετικούς αριθμούς/γράμματα κλπ — υπάρχει μόνο μία άνω τελεία στο πρότυπο Unicode, και είναι αυτή. Οι άλλες είναι απλές απομιμήσεις και, ανάλογα με τη γραμματοσειρά και το μέγεθος, εμφανίζονται σε λάθος θέση ή σε πολύ λάθος μέγεθος.

4. Αν το παραπάνω δεν δουλέψει, και έχετε υποστήριξη πολυτονικού, η άνω τελεία μπορεί να εισαχθεί με AltGr + Shift + ].

5. Όπως εντόπισε ο Φειδίας⁶: κρατήστε πατημένο το Alt, πληκτρολογήστε 0183 στο αριθμητικό πληκτρολόγιο (την ομάδα στα δεξιά του πληκτρολογίου, όχι τη σειρά πάνω από το αλφαβητικό πληκτρολόγιο), και ελευθερώστε το Alt. Αυτός ο συνδυασμός τυπώνει τον Unicode χαρακτήρα «U+00B7 MIDDLE DOT» που δεν είναι ο ιδανικός, αλλά είναι παραπλήσιος και σε σωστά σχεδιασμένες γραμματοσειρές έχει την ίδια εμφάνιση με την άνω τελεία.

6. Χάσατε: οι εύκολες λύσεις τελείωσαν (ναι, αυτές ήταν οι εύκολες λύσεις). Πρέπει να ακολουθήσετε τις οδηγίες αυτής της σελίδας, που θα σας επιτρέψουν να πληκτρολογείτε άνω τελεία με το συνδυασμό AltGr + ' (το πλήκτρο με την απόστροφο, δύο πλήκτρα δεξιά του L). Θα χρειαστεί να εγκαταστήσετε ένα .DLL αρχείο και να επανεκινήσετε τον υπολογιστή σας πριν λειτουργήσει ο συνδυασμός.

MacOS X

Εύκολα, ειδικά συγκριτικά με τα Windows: ⌥ + Q.

Linux, BSD και Unix

Υπάρχουν δύο τρόποι: με AltGr + Q. Και με τον παραδοσιακό compose τρόπο⁷: Compose . ^, Compose ^ ., ή Compose . -.

Εισαγωγικά («»)

Ο ASCII χαρακτήρας " δεν είναι το ελληνικό εισαγωγικό ⁸. Τα ελληνικά εισαγωγικά είναι «και ».

Windows

Ευτυχώς αυτό είναι εύκολο. AltGr + [και AltGr + ].

Αν χρησιμοποιείτε το βελτιωμένο ελληνικό πληκτρολόγιο για Windows, θα βρείτε τα εισαγωγικά σε και σε άλλες δύο εναλλακτικές θέσεις, αλλά θα βρείτε επίσης και μερικά ακόμα εισαγωγικά για χρήση σε μη ελληνικά κείμενα.

MacOS X

Περίπου όπως και στα Windows, ⌥ + [και ⌥ + ].

Linux, BSD και Unix

Ο πιο σίγουρος συνδυασμός είναι AltGr + ,και AltGr + ..

Επίσης, AltGr + [και AltGr + ]. Σε πρόσφατες εκδόσεις του λειτουργικού συστήματος⁹ αυτά τα πλήκτρα δίνουν περισπωμένη και υπογεγραμμένη αντίστοιχα. Ναι, το Linux έρχεται με πολυτονικό ελληνικό πληκτρολόγιο (αν και κατ' ανάγκη ασύμβατο με την πολυτονική ελληνική γραφομηχανή).

Αν το πληκτρολόγιό σας έχει ένα πλήκτρο σημειωμένο με \και |, ή με < και >, ή (σπάνια πλέον) με Macro μεταξύ του αριστερού Shift και του Z, τότε τα εισαγωγικά βγαίνουν και με AltGr + \ και AltGr + shift + \ (όπου \ είναι το εν λόγω πλήκτρο).

Τέλος, με compose, Compose < <και Compose > >.

Διαλυτικά με τόνο

Windows

Ο πιο απλός τρόπος στα Windows είναι AltGr + ; I που βγάζει ΐκαι AltGr + ; Yπου βγάζει ΰ.

Επίσης έχει θεαθεί και ο λίγο πιο εύκολος συνδυασμός Shift + W I. Δοκιμάστε τον, δεν έχετε τίποτα να χάσετε!

Αν χρησιμοποιείτε το βελτιωμένο ελληνικό πληκτρολόγιο για Windows, έχετε αρκετούς τρόπους: AltGr + ; και μετά I ή Y. Δουλεύει επίσης το AltGr + W και μετά I ή Y. Τέλος, τα «ΐ» και «ΰ» μπορούν να βγουν και άμεσα (χωρίς διπλούς πληκτρισμούς), με AltGr + I και AltGr + U (όχι «Y» δυστυχώς) αντίστοιχα.

MacOS X

Περίπου όπως και στα Windows, ⌥ + ; I βγάζει ΐκαι ⌥ + ; Yβγάζει ΰ.

Linux, BSD και Unix

Απλά πιέζετε το πλήκτρο του τόνου, το πλήκτρο των διαλυτικών και ι ή υ: ; : I βγάζει ΐ. Τόνος και διαλυτικό μπορούν να αντιστραφούν ελεύθερα.

Επίσης, με compose: Compose ' " Ιή Compose " ' Ι.